Życie na skraju – marginesy społeczne wielkiego miasta
Wprowadzenie
Publikacja ta powstała jako rezultat badań nad marginesami społecznymi miasta Poznania i stanowi całość złożoną z kilkudziesięciu opracowań pod wspólnym tytułem „Życie na skraju – marginesy społeczne wielkiego miasta”, proponując szerokie tematycznie spektrum wykluczenia społecznego, od perspektywy historycznej miasta Poznania, po współczesne problemy jego mieszkańców, funkcjonujących na marginesach różnych przestrzeni społecznych miasta.
Zróżnicowany charakter publikacjiwynika z międzyśrodowiskowego charakteru badań, łączącego w jeden zespół zarówno pracowników naukowych jak i praktyków, wywodzących się z poznańskich instytucji i organizacji pozarządowych, działających w obszarze społecznego wykluczenia. Potrzeba stałej wymiany czy dialogu między „światem nauki” i „światem praktyki” jest powszechnie akceptowana, co nie oznacza, że „teoria” i „praktyka” mówią tym samym językiem. Jak twierdził Alfred Schütz (1971), każda dziedzina ma swoją „prowincję znaczeń”, ma swoją grę językową. Istnieje oczywiście możliwość wymiany między tymi obszarami, co wymaga zabiegów „tłumaczenia” stosowanych pojęć czy to w języku potocznym czy naukowym. Stąd mogą się rodzić nieporozumienia między tymi dwoma „światami”. Często inne wartości, cele czy standardy przyświecają nauce a inne praktyce, co nie oznacza, że nauka rezygnuje z ambicji bycia „praktyczną” a praktyka często posługuje się „teoriami” i nie tylko „teoriami życia potocznego”. Język nauki jest często przetwarzany przez praktykę, teorie przyjmują postać zasad kierujących działaniami, powstaje coś w rodzaju „technologii społecznej”. Oczywiście nauka może również rekomendować praktyczne zmiany a praktyka dostarczać doświadczeń, które mogą być przedmiotem ewaluacji ze strony nauki, przydatność nauki dla praktyki wyraża się także poprzez raporty z badań, których wyniki stanowią podstawę wielu zamieszczonych tu artykułów.
Jednak – na co zwraca uwagę Janusz Sztumski (2013) – w systemowych analizach społeczeństwa rola marginesu społecznego nie jest doceniana, co znacząco wpływa na zubożenie ich wyników, zarówno ze względów poznawczych, jak i aplikacyjnych.
(…)