S. Kalinowski (2015): Poziom życia ludności wiejskiej o niepewnych dochodach, WN PWN.

 

 

Ze wstępu…

Niski poziom życia i nierówności społeczne stały się w ostatnich latach trwałym przedmiotem zarówno analiz ekonomicznych i badań naukowych, jak również ożywionej debaty publicznej. Toczące się dyskusje są efektem coraz większej liczby osób pozbawionych szans realizacji potrzeb na oczekiwanym poziomie, ekonomicznej bezsilności i marginalizacji niektórych grup społecznych, zachodzących negatywnych zjawisk społeczno-gospodarczych, w tym bezrobocia i pauperyzacji społeczeństwa. Pojawianie się nowych grup defaworyzowanych, które nie mogą w pełni korzystać z dobrodziejstw związanych z poprawą kondycji i unowocześnianiem się gospodarki, a także w niewielkim stopniu partycypują we wzroście gospodarczym, stanowi przesłankę do podjęcia badań wyjaśniających niski poziom życia ludności.

Jedną z grup defaworyzowanych jest ludność wiejska o niepewnych dochodach. Pozbawiona jest ona stabilności ekonomicznej, przejawiającej się w wymiarze dochodowym, a w rezultacie deprywacją potrzeb i niskim poziomem życia, jak i w wymiarze zatrudnienia, będącego konsekwencją przemian zachodzących na rynku pracy. Brak stabilnych dochodów, długie okresy bezczynności zatrudnieniowej, a także przemiany zachodzące w sferze zatrudnienia, które prowadzą do coraz większej niepewności wynikającej z uelastycznienia czasu i form pracy bez jednoczesnego utrwalenia bezpieczeństwa, przyczyniają się do obniżania poziomu życia tej grupy. Są jednocześnie inspiracją do dyskusji na temat dochodów, ich alokacji oraz kierunków i sposobów wydatkowania, a także stopnia realizacji potrzeb w wymiarze obiektywnym i subiektywnym.

Ludność o niepewnych dochodach zamieszkująca obszary wiejskie nie była dotychczas przedmiotem pogłębionych badań. Tymczasem rosnące znaczenie zjawiska niepewnych dochodów, wynikającego z przechodzenia w ostatnich latach do elastycznych form zatrudnienia, a w rezultacie do dysparytetu dochodów i wydatków, innej struktury konsumpcji, a także słabego przygotowania zarówno badanej grupy do funkcjonowania w społeczeństwie po utracie dochodów, jak i instytucji pomocowych oraz organów administracji państwowej do efektywnej pomocy, stało się podstawowym czynnikiem uzasadniającym badania. Wybór grupy wynikał z ich trudnej sytuacji na rynku skorelowanej z niższą konkurencyjnością, a tym samym większym prawdopodobieństwem wykluczenia społecznego. Do grupy badawczej zaliczono m.in….