Zróżnicowanie dochodów ludności rolniczej między krajami Unii Europejskiej i kierunki ich zmian – H. Runowski

Dochody ludności decydują o możliwościach zaspokojenia poszczególnych rodzajów jej potrzeb i w efekcie stanowią wyznacznik poziomu jakości życia. Dotyczy to również ludności rolniczej. Celem opracowania jest przedstawienie zróżnicowania dochodów ludności rolniczej między krajami Unii Europejskiej, obserwowanych kierunków zmian w tym zakresie i ocena wpływu na sytuację dochodową w rolnictwie stosowanych mechanizmów wspierania dochodów rolniczych w UE. Wykorzystano dane o sytuacji dochodowej w rolnictwie poszczególnych krajów pochodzące z Eurostatu, Głównego Urzędy Statystycznego, FADN oraz literatury przedmiotu. Analiza obejmuje okres od przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, tj. od pierwszego pełnego roku (2005) do 2015 lub 2016 r., w zależności od dostępnych danych statystycznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że Wspólna Polityka Rolna skupia się w dużej mierze na dążeniu do zapewnienia odpowiednich dochodów z działalności rolniczej. Stosowane rozwiązania w zakresie wsparcia dochodów ludności rolniczej w formie dopłat bezpośrednich tylko w pewnym stopniu zapewniają wzrost dochodów w rolnictwie, między innymi ze względu na „drenaż” nadwyżki ekonomicznej z rolnictwa. Z kolei inne stosowane formy wsparcia stanowią przede wszystkim rekompensatę z tytułu zwiększonych kosztów produkcji w gospodarstwach rolnych, ponoszonych m.in. w związku z dostarczanymi dobrami publicznymi. Dodatkowo dochody rolnicze wykazują znaczną zmienność w czasie. Interesujące jest też to, że w tych samych latach w jednych krajach występuje wzrost, natomiast w innych spadek dochodów w rolnictwie. Problem zapewnienia dochodów rolniczych cechujących się małą zmiennością w czasie pozostaje, jak wskazują przeprowadzone analizy, nierozwiązany. W tej sytuacji konieczne wydaje się poszukiwanie dodatkowych źródeł dochodów, a także wprowadzenie systemu ubezpieczeń dochodów rolniczych, w celu łagodzenia skutków wynikających ze zmieniającej się sytuacji produkcyjnej i ekonomicznej w rolnictwie.

 

czytaj całość na stronach kwartalnika Wieś i Rolnictwo